سامانه سیام
سامانه سیام (سامانه یکپارچه امور اتباع و مهاجرین خارجی) به منظور مدیریت اتباع حاضر در کشور توسعه داده شده است. امروزه مسئله مهاجرت با ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خود دارای یک ماهیت بین‌المللی است و نه تنها در کشورهای مهاجرپذیر بلکه در تمام جغرافیای جهانی به موضوعی مهم بدل شده است. بدین ترتیب، مهاجرت که تأثیر بسزایی بر روی جوامع دارد، تبدیل به عامل تعیین‌کننده در سیاست‌ها و روابط بین‌المللی نیز شده است. ایران که در مسیر یک گذرگاه بسیار مهم قرار گرفته است یکی از کشورهای اصلی و حائز اهمیت در حرکت انسانی مورد بحث می‌باشد. هنگامی که مسیرهای مهاجرت در نظر گرفته می‌شود ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی خود، برای اتباع خارجی حکم یک پل طبیعی میان شرق و غرب را دارا می‌باشد.
شناخت اتباع و مهاجرین خارجی از دغدغه‌های اصلی مسئولان کشور بوده و داشتن آمار دقیق و جامع در جهت تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری در مورد آن‌ها بسیار حائز اهمیت است. راه‌اندازی سامانه جامع و یکپارچه امور اتباع و مهاجرین خارجی (سیام) ضمن کاهش زمان دریافت داده‌ها، موجب تسهیل دسترسی به آمار همه جانبه و کامل از اتباع و مهاجرین خارجی خواهد شد. استفاده و بهره‌گیری کامل از این سامانه ضمن کاهش هزینه‌ها موجب ایجاد بستری مناسب برای ادامه خدمات و سرویس‌دهی سازمان‌های مسئول در مدیریت اتباع و مهاجرین خارجی می‌شود. سامانه سیام موجب تسهیل تعامل و همکاری سازنده میان دستگاه‌های مرتبط با مدیریت اتباع و مهاجرین خارجی در تهران و استانداری‌ها خواهد شد.
این سامانه در طول یک سال با پیگیری مرکز توسعه دولت الکترونیک فناوری و آمار وزارت کشور و اداره امور اتباع و مهاجرین خارجی برنامه‌ریزی و اجرا شده است. افتتاح و راه‌اندازی سامانه یکپارچه امور اتباع و مهاجرین خارجی همزمان با آغاز طرح آمایش ۱۴ اتباع و مهاجرین خارجی عملیاتی می‌شود. این طرح با هدف به‌روزرسانی آمار و اطلاعات پناهندگان ساکن کشور و ثبت تغییر و تحولات جمعیتی پناهندگان (تولد، وفات، ازدواج، طلاق، شغل یا جابجایی محل سکونت)، شناسایی قابلیت‌ها، آسیب‌پذیری‌ها، نیازمندی‌ها و فراهم ساختن امکان مدیریت جامعه اتباع اجرا می‌شود.
بیشتر بخوانید: قوانین هویت دیجیتال
آمایش به معنای توزیع مناسب جمعیت و فعالیت‌های پناهندگان در پهنه سرزمینی با هدف استفاده بهینه از قابلیت‌ها است. طرح آمایش جمعیت اتباع و مهاجرین خارجی ساکن کشور هر ساله حسب تکالیف بین‌المللی و داخلی به منظور شناسایی و ثبت تغییرات جمعیتی و وضعیت‌های فرهنگی، شغلی، آموزشی، تحصیلی، سلامت و محل سکونت پناهندگان ساکن جمهوری اسلامی ایران و صدور و تمدید مدارک شناسایی آن‌ها صورت می‌پذیرد.
سامانه نجوا
سامانه نجوا به عنوان اولین سامانه در خصوص ساماندهی اتباع و مهاجرین خارجی پیش از راه‌اندازی سیام در استان‌ها در زمینه ساماندهی اتباع و مهاجرین خارجی مورد استفاده قرار می‌گرفت. مجوز حضور، تمدید و تعویض مدارک اقامتی، مدارک و داده‌های هویتی، ابطال مدارک متوفیان و لیست خانواری اتباع و مهاجران خارجی در سامانه نجوا ثبت می‌شد که به طور مجاز پناهنده ایران شده بودند. این سامانه به صورت جداگانه و جزیره‌ای در استان‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت از این رو دارای نقاط ضعفی بود که نیاز به ارتقاء و بهبود کیفی داشت. در این سامانه امکان تبادل اطلاعات میان استانداری‌ها و وزارت کشور به عنوان مسئول ساماندهی و ایجاد بانک اطلاعات یکپارچه از امور اتباع و مهاجرین خارجی وجود نداشت. همچنین امکان ارتباط سامانه بیومتریک اردوگاه‌ها با سامانه نجوا نیز امکان‌پذیر نبود بنابراین سامانه سیام با هدف رفع نواقص آن طرح‌ریزی شد.
اهداف راه‌اندازی سیام
خدمات‌دهی صحیح، داشتن بانک اطلاعاتی متمرکز و همچنین ارائه خدمات به سازمان‌ها و دستگاه‌های مرتبط با مجموعه فعالیت‌های حوزه اتباع و مهاجرین خارجی از مهم‌ترین اهداف راه‌اندازی سامانه سیام به شمار می‌روند. راه‌اندازی و بهره‌برداری کامل و فنی از سامانه سیام به شکل‌گیری بانک اطلاعاتی متمرکز در مورد اتباع و مهاجرین خارجی در وزارت کشور منجر خواهد شد. این سامانه به صورت الکترونیکی ۲۵ خدمت را ارائه خواهد کرد که در حال حاضر ۲۰ خدمت آن قابل اجرا است و در ادامه ۵ خدمت دیگر نیز به آن اضافه خواهد شد.
مزایای سامانه سیام
داده کاوی سریع‌تر و سرعت بالاتر پردازش اطلاعات، ایجاد سامانه تحت وب و احراز هویت افراد با اخذ خصیصه‌های بیومتریک اثر انگشت و عنبیه، بالا بودن امنیت داده‌ها و از همه مهم‌تر متمرکز بودن بانک اطلاعاتی از جمله مزایای اصلی سامانه سیام در قیاس با سامانه‌های پیشین می‌باشد. ایجاد زمینه ثبت و ضبط کلیه رخدادها و خدمات ارائه شده توسط دستگاه‌ها و سازمان‌ها، امکان شناسایی یا احراز هویت تبعه از زمان ورود به کشور و همینطور شناسایی هویت اتباع و مهاجرین در اخذ هرگونه خدمت با آثار بیومتریک، جلوگیری از هرگونه تخلف، جعل هویت و یا جعل اسناد هویتی ارائه شده به تبعه به علت احراز هویت با استفاده از آثار بیومتریک و همچنین امکان استعلام از بانک جامع سیام برای کلیه ارائه‌دهندگان خدمت، تشکیل یک پرونده جامع و کامل برای تبعه و رصد کلیه رخدادها، خدمات ارائه شده به وی، بالا بردن زمینه نظارت کامل بر خدمات ارائه شده به اتباع توسط دفاتر کفالت و امکان کاهش تصدی‌گری و همچنین خروج از ارائه خدمات جزیره‌ای و ارائه خدمت به صورت متمرکز، مرجع بودن بانک سامانه سیام به عنوان مرجع استعلام‌دهنده به کلیه دستگاه‌ها و ذینفعان از جمله مزایای اصلی این سامانه است.
دسترسی به سامانه سیام
این سامانه با هدف ارتباط بین کلیه ادارات اتباع خارجی و دستگاه‌های فعال در زمینه ارائه خدمات به اتباع خارجی در سراسر کشور ایجاد شده است. با توجه به فرآیندهای تعریف شده در این سامانه، ارائه کلیه خدمات به ذینفعان با استفاده از بیومتریک و کد اختصاصی هر تبعه خارجی در سراسر کشور امکان‌پذیر خواهد بود. دستگاه‌های عضو کمیسیون ساماندهی اتباع و مهاجرین خارجی و همچنین دستگاه‌هایی که به نوعی با حوزه مدیریت و ساماندهی اتباع خارجی مرتبط هستند، می‌توانند به صورت متقابل از این سامانه بهره‌برداری کنند. کمیسیون ساماندهی اتباع و مهاجرین خارجی زیر نظر شورای هماهنگی اجرائی اتباع بیگانه فعالیت می‌کند که به ریاست وزیر کشور و عضویت وزیران آموزش و پرورش، اطلاعات، امور خارجه، کار و امور اجتماعی، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، رئیس سازمان برنامه و بودجه دبیر شورای عالی امنیت ملی، فرمانده نیروی انتظامی و رئیس جمعیت هلال احمر تشکیل می‌شود.
بررسی سامانه‌های مشابه در کشور ترکیه
Göç-Net سیستمی برای مدیریت یکپارچه اطلاعات اتباع و مهاجرین خارجی است که بر اساس استراتژی دولت الکترونیکی و برنامه عملیاتی 2016-2019 ترکیه پیاده‌سازی شده است. این سیستم تمام اطلاعات شامل اطلاعات هویتی، تحصیلی، شغلی و محل سکونت مربوط به اتباع را به فضای الکترونیکی منتقل می‌کند و ارتباط بین مؤسسات و سازمان‌های ذی‌ربط در حوزه مدیریت اتباع را برقرار می‌نماید. با بهره‌گیری از این سیستم اقدامات مورد نیاز برای ورود قانونی افراد خارجی با سهولت بیشتری قابل پیگیری است.
عملیات پیاده‌سازی Göç-Net از سال 2013 آغاز شده و از 18 ماه مه سال 2015 در تمام 81 استان ترکیه و نقاط مرزی شروع به کار کرده است و اطلاعات تمامی اتباع خارجی در آن ثبت می‌شود. این سیستم حاوی 17 ماژول عملکردی می‌باشد که بر روی یک شبکه داخلی با ارتباطات یکپارچه رمزنگاری مستقر شده است. این سیستم به زیرساخت فناوری اطلاعات دولت با نام KamuNet متصل است و مؤسسات و سازمان‌های ذی‌ربط از این طریق به آن دسترسی خواهند داشت.
Göç-Net امکان بهبود سیستماتیک رویه‌های مربوط به درخواست‌های اولیه اقامت و درخواست‌های تمدید اقامت را نیز فراهم کرده است. این سیستم حاوی یک ماژول تعیین وقت ملاقات متمرکز برای درخواست‌های اولیه و یک ماژول تمدید الکترونیکی برای درخواست‌های تمدید اقامت است. ماژول تعیین وقت ملاقات متمرکز امکان وارد کردن تمام اطلاعات اولیه به صورت الکترونیکی را برای متقاضی اقامت فراهم کرده است. در مقایسه با سامانه‌های مشابه باید اذعان داشت که سامانه سیام از وضعیت قابل قبولی برخوردار است اما با توجه به تغییرات سریع فناوری‌های مدیریت و احراز هویت دیجیتال لازم است برای رسیدن به حد مطلوبی از کارایی و مطلوبیت، برنامه‌های سالانه یا دوسالانه‌ای برای بهبود مستمر آن طرح‌ریزی گردد. این برنامه‌ها باید با در نظر گرفتن نیازها و نظرات کلیه ذینفعان مدیریت هویت و دسترسی افراد خارجی طرح‌ریزی گردد تا بتواند نقش خود را در زیست بوم هویت دیجیتال افراد خارجی به طور موثر و به خوبی ایفا نماید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.