مزایا و کاربردهای مدیریت هویت و دسترسی

مزایا و کاربردهای مدیریت هویت و دسترسی از دیرباز در کنترل دسترسی به منابع و داده‌های کسب‌وکارها و سازمان‌ها مشهود بوده است. سال‌ها پیش، هنگامی‌که کاربران نیاز به دسترسی به یک سیستم خاص، برنامه یا سایر منابع شرکتی داشتند، نام‌کاربری و رمز عبور مرتبط با سطح دسترسی موردنیاز به آن‌ها ارائه می‌شد. با این وجود، این روش تنها برای تعداد محدودی از کاربران و منابع سازمانی یک گزینه مناسب بود.

حرکت سازمان‌ها به سمت مدیریت هویت و دسترسی

طولی نکشید که تعداد حساب‌های تحت مدیریت کاربر در شبکه سازمان یا شبکه‌های در ارتباط با آن به دوازده عدد یا بیشتر رسید. به خاطرسپاری تمام گذرواژه‌های مربوط به حساب‌های کاربری بسیار سخت بود. بنابراین سازمان‌ها برای مدیریت بهتر تعداد فزاینده حساب‌های کاربری کاربران و درخواست‌های دسترسی آن‌ها با توجه به نقش‌ها و وظایف سازمانی به سمت بهره‌گیری از مدیریت هویت و دسترسی (IAM) حرکت کردند. مدیریت هویت و دسترسی چارچوبی از فرآیندها، سیاست‌ها و سیستم‌هایی است که هویت‌های دیجیتالی را به روشی امن و روان مدیریت می‌کنند.

بیشتر بخوانید: مدیریت هویت و دسترسی در چارچوب معماری سازمانی ایران

مزایای مدیریت هویت و دسترسی

در ادامه خلاصه‌ای از منافع مدیریت هویت و دسترسی برای کاربران، سرپرستان امنیتی و شرکت‌ها بیان می‌شود:

تسهیل فعالیت کاربران نهایی

سیستم‌های IAM به کاربران، کارمندان، اشخاص ثالث، پیمانکاران، شرکاء ، مشتریان، فروشندگان و ذینفعان اجازه می‌دهند تا به سیستم‌های شرکت دسترسی پیدا کنند، صرف‌نظر از اینکه در کجا هستند، چه زمانی است و اغلب از چه دستگاه‌هایی استفاده می‌کنند.

مدیران به‌جای اینکه ده‌ها حساب برای برنامه‌های مختلف شرکت یا مجوزهای دسترسی کاربران به منابع مختلف را مدیریت کنند می‌توانند با استفاده از سیستم‌های IAM یک هویت دیجیتالی منحصربه‌فرد برای هر کاربر ایجاد کنند. این هویت دیجیتالی شامل مجموعه‌ای از اعتبارنامه است و به کاهش اصطکاک فرآیندهای احراز هویت کمک می‌کند و کاربران می‌توانند با هویت منحصربه‌فرد خود به برنامه‌های موبایل، سرویس‌های اشتراک فایل، برنامه‌های کاربردی تحت وب و مجازی دسترسی پیدا کنند.

کاهش مشکلات مربوط به رمز عبور

فرآیندهای ورود آسان‌تر به سیستم، بهره‌وری را افزایش داده و مانع از چسباندن رمزهای عبور بر روی مانیتور می‌شود. صحبت از رمزهای عبور و یادداشت آن، اعتبار کاربر را در معرض خطر قرار می‌دهد که یکی از مهم‌ترین دلایل کاهش امنیت داده‌ها است. سیستم‌های IAM به مدیران امنیتی کمک می‌کنند تا بهترین سیاست‌ها را در مورد روش‌های استفاده از رمز عبور مانند حداقل طول ‌نویسه‌ها، به‌روزرسانی‌های مکرر رمز عبور و اقدامات احراز هویت قوی مانند احراز هویت چندعاملی، بکارگیری خصیصه‌های بیومتریک یا دسترسی مبتنی بر نقش اعمال کنند.

تسهیل فعالیت تیم‌های امنیتی

خارج از امنیت یک شرکت، یکی از بزرگ‌ترین مزایای مدیریت هویت و دسترسی بهبود کارایی تیم‌های امنیتی است. سرپرستان فناوری اطلاعات می‌توانند از حقوق دسترسی IAM بر اساس نقش‌های از پیش تعریف‌شده کاربر استفاده کنند. این امر نه‌تنها شانس اعطای حق دسترسی مجاز به کاربرانی را که نباید داشته باشند را کاهش می‌دهد، بلکه موجب کاهش چشمگیر زمان انتظار کاربر نیز می‌شود.

برای جلوگیری از دسترسی به منابع، سرپرستان امنیتی می‌توانند اصل حداقل امتیاز دسترسی را برای نقش‌های کاربر اعمال کنند. کارمندان، پیمانکاران، ذینفعان و شرکاء می‌توانند به‌سرعت و به‌راحتی فقط با دسترسی موردنیاز برای تکمیل نقش شغلی خود اقدام نمایند. سیستم‌های مدیریت هویت می‌توانند هویت کاربران در چندین سازمان را به هم متصل کنند و شرکت‌ها و شرکاء می‌توانند با به اشتراک گذاشتن یک برنامه کاربردی واحد برای همه هویت‌های کاربر، هزینه‌های سربار را کاهش دهند. همچنین کاربران از این طریق یک پلت‌فرم متمرکز دسترسی دریافت می‌کنند که تعداد تعاملات آن‌ها با سیستم‌های امنیتی را محدود می‌کند و احتمال موفقیت در تلاش‌های قانونی برای دسترسی به منابع را افزایش می‌دهد.

بهبود سطح امنیت شرکت

مدیران امنیتی با استفاده از سیستم‌های مدیریت هویت و دسترسی می‌توانند سیاست‌های امنیتی را در تمام سیستم‌ها، سیستم‌عامل‌ها، برنامه‌ها و دستگاه‌های شرکت اعمال کنند. این امر برای اجرای احراز هویت و سایر اقدامات امنیتی و همچنین جلوگیری از انتقال امتیاز ضروری است. با استفاده از سیاست‌های IAM در سطح شرکت، شناسایی تخلفات، حذف امتیازات، دسترسی نامناسب و لغو دسترسی در صورت لزوم آسان‌تر است. همچنین تهدیدات داخلی احتمالی را محدود می‌کند، زیرا کارمندان فقط به سیستم‌های موردنیاز برای انجام وظایف شغلی خاص خود دسترسی دارند و بدون تأیید یا تغییر نقش نمی‌توانند امتیازات را افزایش دهند.

سیستم‌های IAM از اتوماسیون ، هوش مصنوعی و یادگیری ماشین و قابلیت‌های تجزیه‌وتحلیل هویت استفاده می‌کنند تا فعالیت‌های غیرعادی را شناسایی و مسدود ‌کنند. همچنین این سیستم‌ها، بخش‌های مختلف سامانه را قادر می‌سازند تا زمان و چگونگی استفاده از اطلاعات كاربري را نشان دهند. مدیریت هویت و دسترسی به مدیران کمک می‌کند تا هنگام نشت داده‌ها، متوجه شوند به چه داده‌هایی دسترسی پیدا شده و چه اطلاعاتی به خطر افتاده‌اند.

IAM برای اختصاص هویت‌های منحصربه‌فرد به اشیاء، دستگاه‌های متصل، نظارت بر داده‌هایی که این موجودیت‌ها به آن‌ها دسترسی دارند و اجرای سیاست‌های امنیتی در محیط اینترنت اشیاء  نقش کلیدی دارد. همچنین سبب می‌شود تا از انتشار اطلاعات خطرناک در ورود به سیستم و دسترسی غیرمجاز به شبکه شرکت جلوگیری شود و شبکه شرکت در برابر هک،  باج افزار (Ransomware)، فیشینگ و سایر انواع حملات سایبری محافظت می‌کند.

حفظ انطباق قانونی

بسیاری از مقررات برای حفظ حریم خصوصی و محافظت از اطلاعاتی تنظیم می‌شوند که توسط IAM محافظت می‌شوند. برای اثبات انطباق، سازمان‌ها باید از داده‌های خود از جمله افرادی که به آن‌ها دسترسی دارند، چگونگی محافظت از این دسترسی‌ها، فرآیندهای لغو دسترسی و نحوه مدیریت گذرواژه‌ها درک کاملی داشته باشند. سیستم‌های IAM در مان ممیزی انطباق به مدیران کمک می‌کنند تا ثابت کنند که کجا و چگونه از اعتبار کاربر استفاده می‌شود و نشان دهند که اطلاعات شرکت‌ها با کنترل‌های مناسب محافظت می‌شود. همچنین مدیران پروژه را قادر می‌سازند تا تصویری واضح‌تر از اینکه کدام یک از کاربران با کدام پروژه‌ها مرتبط هستند، داشته باشند.

کاهش هزینه‌های مدیریت و فناوری اطلاعات

30 تا 50 درصد تماس‌های میز خدمت برای بازنشانی رمز عبور است و تنظیم مجدد رمز ورود برای سازمان‌ها هزینه دارد. سیستم‌های IAM مدیریت کارمندان و مدیران میزهای خدمت را ساده می‌کنند، بنابراین کارمندان این بخش می‌توانند زمانی را که برای انجام کارهای پیش‌پاافتاده مانند کمک به کاربران دارای مشکل با حساب کاربری خود صرف می‌کردند را برای کارهای با اولویت بالاتر صرف کرد. این کارمندان می‌توانند زمان آزاد شده را به جلوگیری از تهدید داده‌ها و ادغام حساب‌های کاربری اختصاص دهند. همچنین استفاده از سرویس‌های مدیریت هویت و دسترسی مبتنی بر ابر می‌تواند نیاز به خرید و نگهداری سیستم‌های داخلی را کاهش داده یا از بین ببرد.

کاربردهای مدیریت هویت و دسترسی

مدیریت هویت و دسترسی از طریق کنترل، شناسایی، احراز هویت و مجوزدهی به کاربران و همچنین منع کاربران غیرمجاز باعث بهبود امنیت، افزایش کارایی و اثربخشی دسترسی در سراسر سازمان می‌شود. سیستم‌های مدیریت هویت را می‌توان در شبکه محلی استقرار داد، توسط یک شخص ثالث ارائه‌دهنده هویت از طریق یک مدل اشتراک مبتنی بر ابر تهیه کرد یا در یک مدل ترکیبی مستقر نمود. از مهم‌ترین کاربردهای سیستم‌های مدیریت هویت و دسترسی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

ابزارهای IAM امکان کنترل دسترسی مبتنی بر نقش را فراهم می‌کنند تا به مدیران سیستم اجازه دهند دسترسی به سیستم‌ها یا شبکه‌ها را بر اساس نقش‌های تک‌تک کاربران درون سازمان، تنظیم کنند. ایجاد سیاست‌های مؤثر IAM، مانند سیاست حفظ حریم خصوصی با محدود کردن دسترسی کاربر به منابع از حریم خصوصی کاربران محافظت می‌کند و از دسترسی غیرمجاز جلوگیری به عمل می‌آورد.

این فناوری‌ شامل ابزارهای مدیریت رمز عبور، سیستم‌های ورود به سیستم، احراز هویت دوعاملی، احراز هویت چندعاملی، مدیریت دسترسی ممتاز (Privileged Access Management-PAM) و مدیریت هویت ممتاز (Privileged Identity Management-PIM) است. این ابزارها به سازمان‌ها اجازه می‌دهند تا داده‌های هویت و نمایه و همچنین توابع حاکم بر داده را به‌طور ایمن ذخیره کنند تا اطمینان حاصل شود که فقط داده‌های لازم و مرتبط با بهره‌گیری از مزایا و کاربردهای مدیریت هویت و دسترسی به اشتراک گذاشته می‌شوند.

نویسنده: محمدصالح میثمی